01.09.2022
Күзде жүйке жүйесі жоғары жүктемелерге байланысты ерекше қолдауды қажет етеді. Қыргүйек айының басталуымен мектеп оқушылары мен студенттер оқу үрдісіне белсене араласады. Көптеген кәсіпкерлік салаларында күз мезгілі – тиімді жұмыс істеу үшін барлық менталды ресурстарын жұмылдыру қажет болатын жоғары іскерлік белсенділік кезеңі. Мектеп оқушыларының ата-аналары туралы да ұмытпау керек: өйткені олар да «партаға отыруға», оқу бағдарламасын есте сақтауға және игеруге мәжбүр. Миды қалай қолдауға, оның жоғары өнімділігін сақтауға, есте сақтау мен зейінді жақсартуға болады?
Біздің миымыз мүмкіндігінше тиімді жұмыс істеуі үшін оған липидтер қажет. Олар нейрондар мембраналарының, жүйкені жабатын миелин қабықшаларының (жүйке импульстарының берілу жылдамдығы олардың тұтастығына байланысты) құрамына кіреді. Жүйке жүйесінің денсаулығын сақтауда фосфолипид фосфатидилсерин маңызды рөл атқарады.
2015 жылы Nutrition ғылыми журналында мидың денсаулығын қамтамасыз етудегі фосфатидилсериннің рөлін зерттеуге арналған 217 зерттеудің нәтижелері жарияланды. Ғалымдар бұл қосылыс нейрондық мембраналар мен миелин қабықшаларының тұтастығын қамтамасыз ету, ақпаратты жақсы есте сақтау, стресске төзімділікті арттыру, депрессия мен күю синдромымен күресу және мидың қартаюын бәсеңдету үшін қажет екенін анықтады.
Назар аудару тапшылығы және гипербелсенділік синдромы (НТГС) бар балаларда фосфатидилсеринді қабылдау аясында зейін мен есте сақтау қабілеттері жақсарады, импульсивтілік пен көңіл-күйдің өзгеруі төмендейді.
ВИТАМАКС компаниясының Нейроэксель кешенді өнімі құрамында фосфатидилсерин, сонымен қатар фосфатидилсериннің әсерін толықтыратын, ми жасушаларын энергиямен қамтамасыз етуге көмектесетін, нейрондардың трофикасын (қоректенуін) жақсартатын және бос радикалдардың зақымдануын қорғайтын альфа-жөке қышқылы бар. Альфа-жөке қышқылы қабынуға қарсы әсерге ие, көмірсулар мен липидтер алмасуын қалыпқа келтіруге ықпал етеді, иммундық жүйені қолдайды және бауыр қызметін жақсартады. Кешеннің үшінші компоненті – иерусалимдік бөрікгүл ұны – ас қорыту жүйесін қалыпқа келтіреді, фосфатидилсерин мен альфа-жөке қышқылының сіңуін жақсартады.
Табиғи Нейроэксель кешенін қабылдау – алдағы жүктемелер мен стресстер алдында миды қолдаудың тамаша мүмкіндігі!
Миға арналған құнды липидтердің көзі ретінде Лецитин Премиум кешенін қолдану қажет. Лецитин – барлық ағзалар жасушаларының, соның ішінде ми нейрондары мембраналарының бөлігі болып табылатын қосылыс. Зерттеулер көрсеткендей, лецитиннің есте сақтау, сөйлеу, зейін, моторикаға жағымды әсер ететін «мидың химиялық белсенділігін» (brain chemical activity) жақсартуға қабілетті.
Лецитин Премиум кешенінің негізі жоғары сапалы тазартылған соя лецитині болып табылады, ол жоғары сіңіру қабілетіне ие. Кешеннің құрамында фосфатидилхолин бар – жасуша мембраналарының құрылымдық элементі және ацетилхолиннің (есте сақтау қабілетін қалыптастыруда маңызды рөл атқаратын нейромедиатор) синтезіне қажетті холин көзі, мидың денсаулығын сақтауға қажетті қысқа тізбекті май қышқылдары.
Лецитин Премиум кешенін қабылдау жоғары ақыл-ой жүктемелеріне тез бейімделуге, есте сақтау қабілеті мен зейінді жақсартуға, тиімді қалпына келтіруге, жақсы ұйықтауға көмектеседі. Кешеннің компоненттері мидағы қозу мен тежелу процестері арасындағы тепе-теңдікке қол жеткізу үшін жағдай жасайды (бұл НТГС бар балалар үшін өте маңызды).
Мидың толыққанды жұмыс істеуі ағзада нейромедиаторларды, гормондарды, ферменттерді және басқа да биологиялық белсенді молекулаларды синтездеу үшін қажетті жасушалар, жүйке қабықшалары үшін құрылыс материалдары ретінде әрекет ететін көптеген қосылыстардың болуына байланысты. Бұл қосылыстардағы жүйке жүйесінің қажеттіліктерін тек тамақтану арқылы қанағаттандыру өте қиын.
Ересектердің жүйке жүйесін барлық қажетті элементтермен қамтамасыз ету үшін НейроБаланс өнімі өндірілді.
Оның құрамында мидың жұмысына қажетті заттардың тұтас кешені (30-дан астам компоненттер!) бар. НейроБаланс өнімінің жоғары тиімділігін қамтамасыз ететін компоненттердің арасында:
- полиқанықпаған май қышқылдары (олеин, пальмитин, стеарин, линол, зәйтүн жапырақтарындағы арахидон қышқылдары, докозагексаен қышқылы). Олар атеросклероздан қорғайтын және мидың қанмен қамтамасыз етілуін жақсартуға көмектесетін нейрондар мембраналарының және миелин қабықшаларының құрамына кіреді.
- жүйке импульстарының берілуін жақсартатын ноотропты және антиоксидантты әсерлері бар бакозидтер (бакопа монье жапырақтарының сығындысы);
- қабынуға қарсы қосылыстар (грейпфрут сүйектерінің сығындысы, қызыл мия тамырының сығындысы). Миға әсер ететін жүйелі қабыну балаларда НТГС синдромының қалыптасуында маңызды рөл атқарады, когнитивтік (танымдық) функциялардың төмендеуіне әкеледі, мидың қартаюын тездетеді;
- dl-альфа-токоферол дәрумендері (Е дәрумені), холекальциферол (D3 дәрумені), бета-каротин (А провитамині), L- аскорбин қышқылы (С дәрумені), В тобының дәрумендері.
- жүйке жүйесінің жұмысына қажетті минералдардың (магний, калий, кальций, темір, мырыш, селен, марганец, мыс, бор, молибден, хром, ваннадий) сіңуі мен тасымалдануын жеңілдететін хелатталған (байланысқан) формада.
НейроБаланс өнімінің компоненттері мидың нейропластикалық қасиетін (нейрондар арасындағы жаңа байланыстарды қалыптастыру және жоғалған байланыстарды қалпына келтіру мүмкіндігі), бұл ақпараттардың үлкен көлемін есте сақтау қабілетін жақсартады. Кешенді қабылдау аясында менталды реакциялардың жылдамдығы артып, шоғырлануы жақсарады, жүйке жүйесі жүктемелерден кейін тез қалпына келеді, күштің жоғарылауы сезіледі, көңіл-күй көтеріледі.
Мидың денсаулығы бүкіл ағзаның жағдайына байланысты: оның толыққанды жұмыс істеуі үшін дененің әрбір жасушасы өз функцияларын орындауы керек. Барлық ағзалар мен жүйелердің тиімді жұмыс істеуінің негізгі шарттарының бірі – ағзаны дәрумендер мен минералдардың жеткілікті мөлшерімен қамтамасыз ету.
Дәрумендер әліпбиі кешені – бұл жоғары биожетімділігі бар теңдестірілген пропорциялардағы С, Е, В6, В2, В1, В12, А, D3 дәрумендерін, фолий қышқылы мен ниацинді қамтитын баларларға арналған арнайы әзірленген өнім. Кешеннің компоненттері синергия принципіне сәйкес әрекет етеді, бір-бірінің қасиеттерін өзара күшейтеді және толықтырады. Кешенді қабылдау иммундық жүйені қолдауға, сүйек тінін нығайтуға және бұлшықет күшін арттыруға, стресске төзімділікті арттыруға мүмкіндік береді.
Витабаланс 2000 – бұл ересектердің құнды қоректік заттарға қажеттілігін толықтыруға арналған ең жақсы таңдау. Бұл өнім дәрумендердің , микроэлементтердің, флавоноидтардың, антиоксиданттардың және ағзаның әрбір жасушасының жұмысына оң әсер ететін басқа компоненттердің мұқият теңдестірілген кешені. Кешенді қабылдау аясында зат алмасу процестері қалыпқа келеді, иммунитет нығайтылады, ас қорыту, жүрек-қан тамыр, тыныс алу, несеп-жыныс жүйесінің жұмысы жақсарады, стресске төзімділік пен жоғары ақыл-ой мен физикалық жүктемелерге төзімділік артады.
Жұмыспен немесе оқумен байланысты жоғары ақыл-ой жүктемелеріне бейімделуге көмектесетін бірнеше кеңестерді ұсынамыз.
1. Күнделікті күн тәртібін құру. Қарқынды ақыл-ой жүктемелері мен жұмыстағы тәртіпсіздіктің үйлесімі миға шамадан тыс ауырлық түсіреді. Әсіресе балалардың күнделікті күн тәртібін сақтау өте маңызды: баланың жүйке жүйесі ояну және ұйықтау, тамақтану, үй тапсырмасын дайындау және демалу кезінде белгіленген уақыт жағдайында жақсы жұмыс істейді.
2. Күнделікті физикалық белсенділікке уақыт бөлу керек: әсіресе таза ауадағы қозғалыс - мидың қанмен қамтамасыз етілуін, оттегімен қанығуын жақсартады көңіл-күйді көтереді және стрессті жеңуге көмектеседі.
3. Ұйқының қануы. Ұйқының қанбауы шоғырлану қабілетіне теріс әсер етеді. Сонымен қатар, түнгі ұйқы кезінде ақпарат мидың қысқа мерзімді жадқа жауап беретін ми аймақтарынан ұзақ мерзімді естеліктер сақталатын аймақтарға ақпараттың «қозғалысы» орын алады. Түнде ағзалардың тиімді қалпына келуіне жауап беретін ұйқы гормоны мелатониннің өндірілуін бұзбау үшін ұйқыға кетер алдында теледидар мен гаджеттердің өшірілуін және перделердің жабылуын ұмытпау керек.
4. Жазғы демалыс кездерінде біздің жүйке жүйеміз қарқынды жүктемелерден арылады. Сондықтан, жоғары ақыл-ой белсенділігі кезеңінде миға «жылдам режиміне» бейімделуге мүмкіндік бере отырып, мұқият кіру керек. Тапсырмалар тізімі біртіндеп арта берсін, сонымен қатар күрделі тапсырмаларды кішігірім тапсырмаларға бөліп, оларды кезең-кезеңмен орындауға тырысу.
5. Мотивация іздеу: ересектер де, балалар да жоғары ақыл-ой жүктемелерімен және күнделікті өмірге оңай төтеп бере алады, егер олар осының барлығы қалаған мақсаттарына жетуге көмектесетінін түсінген жағдайда. Армандарыңызға бір талдау жасаңыз (балаларыңызбен оның армандары мен мақсаттары туралы сөйлесіңіз), қиын жұмыс және/немесе оқу олардың орындалуына қалай ықпал ететіні туралы ойланыңыз.
6. Сүйікті істерге, сізді қолдайтын адамдармен кездесулерге уақыт табу: әр күн сайын жаңа жетістіктерге шабыттандыратын қуанышты сәттер көп болсын!
Пайдалынған әдебиеттер тізімі:
1.Glade M.J., Smith K. Phosphatidylserine and the human brain. Nutrition. 2015 Jun;31(6):781-6. doi: 10.1016/j.nut.2014.10.014;
2.Hirayama, S., Terasawa, K., Rabeler, R., Hirayama, T., Inoue, T., Tatsumi, Y., Purpura, M. & Jäger, R (2014) The effect of phosphatidylserine administration on memory and symptoms of attention-deficit hyperactivity disorder: a randomised, double-blind, placebo-controlled clinical trial. J Hum Nutr Diet. 27, (suppl. 2) 284– 291. doi: 10.1111/jhn.12090;
3.Latifi S., Tamayol A., Habibey R., Sabzevari R., Kahn C, Geny D., Eftekharpour E., Annabi N., Blau A., Linder M., Arab-Tehrany E. Natural lecithin promotes neural network complexity and activity. Sci Rep. 2016 May 27; 6:25777. doi: 10.1038/srep25777.
2015 жылы Nutrition ғылыми журналында мидың денсаулығын қамтамасыз етудегі фосфатидилсериннің рөлін зерттеуге арналған 217 зерттеудің нәтижелері жарияланды. Ғалымдар бұл қосылыс нейрондық мембраналар мен миелин қабықшаларының тұтастығын қамтамасыз ету, ақпаратты жақсы есте сақтау, стресске төзімділікті арттыру, депрессия мен күю синдромымен күресу және мидың қартаюын бәсеңдету үшін қажет екенін анықтады.
Назар аудару тапшылығы және гипербелсенділік синдромы (НТГС) бар балаларда фосфатидилсеринді қабылдау аясында зейін мен есте сақтау қабілеттері жақсарады, импульсивтілік пен көңіл-күйдің өзгеруі төмендейді.
ВИТАМАКС компаниясының Нейроэксель кешенді өнімі құрамында фосфатидилсерин, сонымен қатар фосфатидилсериннің әсерін толықтыратын, ми жасушаларын энергиямен қамтамасыз етуге көмектесетін, нейрондардың трофикасын (қоректенуін) жақсартатын және бос радикалдардың зақымдануын қорғайтын альфа-жөке қышқылы бар. Альфа-жөке қышқылы қабынуға қарсы әсерге ие, көмірсулар мен липидтер алмасуын қалыпқа келтіруге ықпал етеді, иммундық жүйені қолдайды және бауыр қызметін жақсартады. Кешеннің үшінші компоненті – иерусалимдік бөрікгүл ұны – ас қорыту жүйесін қалыпқа келтіреді, фосфатидилсерин мен альфа-жөке қышқылының сіңуін жақсартады.
Табиғи Нейроэксель кешенін қабылдау – алдағы жүктемелер мен стресстер алдында миды қолдаудың тамаша мүмкіндігі!
Миға арналған құнды липидтердің көзі ретінде Лецитин Премиум кешенін қолдану қажет. Лецитин – барлық ағзалар жасушаларының, соның ішінде ми нейрондары мембраналарының бөлігі болып табылатын қосылыс. Зерттеулер көрсеткендей, лецитиннің есте сақтау, сөйлеу, зейін, моторикаға жағымды әсер ететін «мидың химиялық белсенділігін» (brain chemical activity) жақсартуға қабілетті.
Лецитин Премиум кешенінің негізі жоғары сапалы тазартылған соя лецитині болып табылады, ол жоғары сіңіру қабілетіне ие. Кешеннің құрамында фосфатидилхолин бар – жасуша мембраналарының құрылымдық элементі және ацетилхолиннің (есте сақтау қабілетін қалыптастыруда маңызды рөл атқаратын нейромедиатор) синтезіне қажетті холин көзі, мидың денсаулығын сақтауға қажетті қысқа тізбекті май қышқылдары.
Лецитин Премиум кешенін қабылдау жоғары ақыл-ой жүктемелеріне тез бейімделуге, есте сақтау қабілеті мен зейінді жақсартуға, тиімді қалпына келтіруге, жақсы ұйықтауға көмектеседі. Кешеннің компоненттері мидағы қозу мен тежелу процестері арасындағы тепе-теңдікке қол жеткізу үшін жағдай жасайды (бұл НТГС бар балалар үшін өте маңызды).
Мидың толыққанды жұмыс істеуі ағзада нейромедиаторларды, гормондарды, ферменттерді және басқа да биологиялық белсенді молекулаларды синтездеу үшін қажетті жасушалар, жүйке қабықшалары үшін құрылыс материалдары ретінде әрекет ететін көптеген қосылыстардың болуына байланысты. Бұл қосылыстардағы жүйке жүйесінің қажеттіліктерін тек тамақтану арқылы қанағаттандыру өте қиын.
Ересектердің жүйке жүйесін барлық қажетті элементтермен қамтамасыз ету үшін НейроБаланс өнімі өндірілді.
Оның құрамында мидың жұмысына қажетті заттардың тұтас кешені (30-дан астам компоненттер!) бар. НейроБаланс өнімінің жоғары тиімділігін қамтамасыз ететін компоненттердің арасында:
- полиқанықпаған май қышқылдары (олеин, пальмитин, стеарин, линол, зәйтүн жапырақтарындағы арахидон қышқылдары, докозагексаен қышқылы). Олар атеросклероздан қорғайтын және мидың қанмен қамтамасыз етілуін жақсартуға көмектесетін нейрондар мембраналарының және миелин қабықшаларының құрамына кіреді.
- жүйке импульстарының берілуін жақсартатын ноотропты және антиоксидантты әсерлері бар бакозидтер (бакопа монье жапырақтарының сығындысы);
- қабынуға қарсы қосылыстар (грейпфрут сүйектерінің сығындысы, қызыл мия тамырының сығындысы). Миға әсер ететін жүйелі қабыну балаларда НТГС синдромының қалыптасуында маңызды рөл атқарады, когнитивтік (танымдық) функциялардың төмендеуіне әкеледі, мидың қартаюын тездетеді;
- dl-альфа-токоферол дәрумендері (Е дәрумені), холекальциферол (D3 дәрумені), бета-каротин (А провитамині), L- аскорбин қышқылы (С дәрумені), В тобының дәрумендері.
- жүйке жүйесінің жұмысына қажетті минералдардың (магний, калий, кальций, темір, мырыш, селен, марганец, мыс, бор, молибден, хром, ваннадий) сіңуі мен тасымалдануын жеңілдететін хелатталған (байланысқан) формада.
НейроБаланс өнімінің компоненттері мидың нейропластикалық қасиетін (нейрондар арасындағы жаңа байланыстарды қалыптастыру және жоғалған байланыстарды қалпына келтіру мүмкіндігі), бұл ақпараттардың үлкен көлемін есте сақтау қабілетін жақсартады. Кешенді қабылдау аясында менталды реакциялардың жылдамдығы артып, шоғырлануы жақсарады, жүйке жүйесі жүктемелерден кейін тез қалпына келеді, күштің жоғарылауы сезіледі, көңіл-күй көтеріледі.
Мидың денсаулығы бүкіл ағзаның жағдайына байланысты: оның толыққанды жұмыс істеуі үшін дененің әрбір жасушасы өз функцияларын орындауы керек. Барлық ағзалар мен жүйелердің тиімді жұмыс істеуінің негізгі шарттарының бірі – ағзаны дәрумендер мен минералдардың жеткілікті мөлшерімен қамтамасыз ету.
Дәрумендер әліпбиі кешені – бұл жоғары биожетімділігі бар теңдестірілген пропорциялардағы С, Е, В6, В2, В1, В12, А, D3 дәрумендерін, фолий қышқылы мен ниацинді қамтитын баларларға арналған арнайы әзірленген өнім. Кешеннің компоненттері синергия принципіне сәйкес әрекет етеді, бір-бірінің қасиеттерін өзара күшейтеді және толықтырады. Кешенді қабылдау иммундық жүйені қолдауға, сүйек тінін нығайтуға және бұлшықет күшін арттыруға, стресске төзімділікті арттыруға мүмкіндік береді.
Витабаланс 2000 – бұл ересектердің құнды қоректік заттарға қажеттілігін толықтыруға арналған ең жақсы таңдау. Бұл өнім дәрумендердің , микроэлементтердің, флавоноидтардың, антиоксиданттардың және ағзаның әрбір жасушасының жұмысына оң әсер ететін басқа компоненттердің мұқият теңдестірілген кешені. Кешенді қабылдау аясында зат алмасу процестері қалыпқа келеді, иммунитет нығайтылады, ас қорыту, жүрек-қан тамыр, тыныс алу, несеп-жыныс жүйесінің жұмысы жақсарады, стресске төзімділік пен жоғары ақыл-ой мен физикалық жүктемелерге төзімділік артады.
Жұмыспен немесе оқумен байланысты жоғары ақыл-ой жүктемелеріне бейімделуге көмектесетін бірнеше кеңестерді ұсынамыз.
1. Күнделікті күн тәртібін құру. Қарқынды ақыл-ой жүктемелері мен жұмыстағы тәртіпсіздіктің үйлесімі миға шамадан тыс ауырлық түсіреді. Әсіресе балалардың күнделікті күн тәртібін сақтау өте маңызды: баланың жүйке жүйесі ояну және ұйықтау, тамақтану, үй тапсырмасын дайындау және демалу кезінде белгіленген уақыт жағдайында жақсы жұмыс істейді.
2. Күнделікті физикалық белсенділікке уақыт бөлу керек: әсіресе таза ауадағы қозғалыс - мидың қанмен қамтамасыз етілуін, оттегімен қанығуын жақсартады көңіл-күйді көтереді және стрессті жеңуге көмектеседі.
3. Ұйқының қануы. Ұйқының қанбауы шоғырлану қабілетіне теріс әсер етеді. Сонымен қатар, түнгі ұйқы кезінде ақпарат мидың қысқа мерзімді жадқа жауап беретін ми аймақтарынан ұзақ мерзімді естеліктер сақталатын аймақтарға ақпараттың «қозғалысы» орын алады. Түнде ағзалардың тиімді қалпына келуіне жауап беретін ұйқы гормоны мелатониннің өндірілуін бұзбау үшін ұйқыға кетер алдында теледидар мен гаджеттердің өшірілуін және перделердің жабылуын ұмытпау керек.
4. Жазғы демалыс кездерінде біздің жүйке жүйеміз қарқынды жүктемелерден арылады. Сондықтан, жоғары ақыл-ой белсенділігі кезеңінде миға «жылдам режиміне» бейімделуге мүмкіндік бере отырып, мұқият кіру керек. Тапсырмалар тізімі біртіндеп арта берсін, сонымен қатар күрделі тапсырмаларды кішігірім тапсырмаларға бөліп, оларды кезең-кезеңмен орындауға тырысу.
5. Мотивация іздеу: ересектер де, балалар да жоғары ақыл-ой жүктемелерімен және күнделікті өмірге оңай төтеп бере алады, егер олар осының барлығы қалаған мақсаттарына жетуге көмектесетінін түсінген жағдайда. Армандарыңызға бір талдау жасаңыз (балаларыңызбен оның армандары мен мақсаттары туралы сөйлесіңіз), қиын жұмыс және/немесе оқу олардың орындалуына қалай ықпал ететіні туралы ойланыңыз.
6. Сүйікті істерге, сізді қолдайтын адамдармен кездесулерге уақыт табу: әр күн сайын жаңа жетістіктерге шабыттандыратын қуанышты сәттер көп болсын!
Пайдалынған әдебиеттер тізімі:
1.Glade M.J., Smith K. Phosphatidylserine and the human brain. Nutrition. 2015 Jun;31(6):781-6. doi: 10.1016/j.nut.2014.10.014;
2.Hirayama, S., Terasawa, K., Rabeler, R., Hirayama, T., Inoue, T., Tatsumi, Y., Purpura, M. & Jäger, R (2014) The effect of phosphatidylserine administration on memory and symptoms of attention-deficit hyperactivity disorder: a randomised, double-blind, placebo-controlled clinical trial. J Hum Nutr Diet. 27, (suppl. 2) 284– 291. doi: 10.1111/jhn.12090;
3.Latifi S., Tamayol A., Habibey R., Sabzevari R., Kahn C, Geny D., Eftekharpour E., Annabi N., Blau A., Linder M., Arab-Tehrany E. Natural lecithin promotes neural network complexity and activity. Sci Rep. 2016 May 27; 6:25777. doi: 10.1038/srep25777.
